Praga
Wybierz okres:
  • 1918-1939
  • 1939-1945
  • 1945-1989
  • Po 1989
minimalizovat/maximalizovatdeselect

Wybierz temat

  • Ruch/mobilność
  • Język
  • Miejsca pamięci
  • Różnorodność

Sejm

Sejm

Parlament 1919–1939

Nie tylko warszawską, ale i polską wielokulturowość okresu międzywojennego można było zaobserwować w budynku Sejmu przy ulicy Wiejskiej w Warszawie. Tam spotykali się przedstawiciele nie tylko różnych opcji politycznych, ale także członkowie mniejszości żydowskiej, ukraińskiej, białoruskiej czy niemieckiej.[1] Zbudowanie niepodległego państwa nastręczało wielu trudności – po ponad 120 latach trzeba było złączyć trzy odrębne części. Różniły się one formą organizacji państwa, szkolnictwem, formacjami wojskowymi, ale także zwyczajami codziennymi i językiem, np. osoba z Królestwa mógła mieć problem ze zrozumieniem ogłoszenia w prasie poznańskiej czy galicyjskiej.[2] Jeszcze przed zakończeniem I wojny światowej ścierać się zaczęły dwie koncepcje niepodległościowe: jedna, reprezentowana przez Józefa Piłsudskiego, by stworzyć państwo wielonarodowe, w którym związanie mniejszości narodowych z państwem polskim zagwarantuje sukces i druga, reprezentowana przez Romana Dmowskiego i Narodową Demokrację, by stworzyć państwo, w którym polski element jest nadrzędny, a mniejszości należy spolonizować lub wydalić z kraju.[3] Przez dwadzieścia lat mniejszości narodowe raz otrzymywały większą, a raz mniejszą swobodę. W latach trzydziestych spacyfikowano wsie ukraińskie, Białorusinom uniemożliwiono wzmocnienie swoich organizacji kulturalnych i społecznych, a dla Żydów wprowadzono numerus clausus. Chociaż II Rzeczpospolitej nie udało się zapewnić mniejszościom narodowym równych praw, to miały one swoje reprezentacje w parlamencie.

W pierwszych wyborach do Sejmu Ustawodawczego 26 stycznia 1919 roku największą liczbę mandatów otrzymała prawica z Narodową Demokracją na czele, ale również przedstawiciele mniejszości narodowych zdobyli kilka mandatów. W kolejnych wyborach niektóre partie mniejszości narodowych występowały pod wspólnym szyldem Bloku Mniejszości Narodowych (BMN). BMN istniał do wyborów w 1928 roku, odnosząc spore sukcesy wyborcze: w 1922 roku zdobył 66 mandatów, a w 1928 r. – 55.

W tamtym czasie na polskiej scenie politycznej pozostawały liczne partie żydowskie: Poalej-Syjon Lewica i Prawica, Agudat Isroel, Bund czy Mizrachi; ukraińskie: Ukraińskie Nacjonalno-Demokratyczne Zjednoczenie (UNDO), Ukraiński Związek Narodowy (Ukrainskij Narodnyj Sojuz);  niemieckie: Niemiecka Socjalistyczna Partia Pracy (Deutsche Sozialistische Arbeistpartei), Niemiecki Związek Ludowy, Partia Niemiecka i Niemiecka Katolicka Partia Ludowa; białoruskie: Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi, Białoruska Włościańsko-Robotnicza Hromada, Białoruska Chrześcijańska Demokracja czy rosyjskie - Ruskie Narodowe Zjednoczenie, które reprezentowały interesy różnych opcji polityczno-społecznych.

Autorką tekstu jest dr Zuzanna Kołodziejska.

Tekst Parlament 1919–1939 jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz imię nazwisko autora/ki tekstu oraz Stowarzyszenia „Pracownia Etnograficzna”. Utwór powstał w ramach konkursu Forum polsko-czeskie 2014: wspieranie rozwoju stosunków polsko-czeskich 2014, realizowanego za pośrednictwem MSZ RP w 2014. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie Forum polsko-czeskie 2014: wspieranie rozwoju stosunków polsko-czeskich 2014.

[1] Nie ma tu miejsca na zagłębienie się w kwestię problemu jakiego nastręcza samo pojęcie mniejszości narodowej oraz tego, kogo za jej przedstawiciela uważamy i jak należy odczytywać dane ze spisów powszechnych. Szeroko pisze o tym Jerzy Tomaszewski, zob. tegoż, Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce w latach 1918 – 1939, Warszawa 1985, s. 31–51.
[2] Jerzy Tomaszewski, Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce w latach 1918–1939, Warszawa 1985, s. 179.
[3] Ibidem, s. 180–182.

Powiązane
      Tematy

  • 1918-1939
  • Różnorodność
// there must be first row empty (first line is not executed at least Chrome 39) Mapa_Clear(window.markers); window.markers = []; window.mplaces = {}; window.polyline = null; window.countmarks = false; var markerindex = 0; marker = new google.maps.Marker({ position: new google.maps.LatLng(52.225241, 21.028059), map: mkc_map, title: 'Sejm', animation: google.maps.Animation.DROP, icon: '/img/ico-point.png' }); google.maps.event.addListener(marker, 'click', function() {Mapa_SetPlace('sejm');}); google.maps.event.addListener(marker, 'mouseover', function() { mkc_infowindow.setContent(this.title); mkc_infowindow.open(this.getMap(), this); }); markers[markerindex] = marker; mplaces['sejm'] = markerindex++; // rescale Mapa_fitBounds(markers);