Wiadomości Literackie

Na międzywojennej mapie Warszawy Złota 8 była ważnym adresem – to tam, w kamienicy należącej do redaktora naczelnego Mieczysława Grydzewskiego, mieściła się redakcja jednego najpopularniejszych wówczas w Polsce tygodników – Wiadomości Literackich. Pierwszy numer z datą 6 stycznia ukazał się w 1924 roku, a ostatni wyszedł tuż przed samym wybuchem wojny z datą 3 września 1939 roku[1]. W celu dotarcia do szerszej publiczności redaktor ogłaszał rozmaite plebiscyty i konkursy z nagrodami[2]. Konsekwentnie unikał też jednoznacznej deklaracji politycznej. Dopiero podczas tzw. sprawy brzeskiej, kiedy we wrześniu 1930 roku aresztowano polskich i ukraińskich posłów, a do grudnia rozprawiono się z opozycją, Wiadomości zabrały głos i dołączyły do licznego grona protestujących przeciwko obozowi Piłsudskiego[3]. Od tego momentu, choć tygodnik pozostanie bliżej lewej niż prawej strony sceny politycznej, będzie się dystansował do autorytarnych rządów sanacji.

Na sukces tygodnika wpłynął fakt, że Grydzewskiemu udało się pozyskać znakomitych felietonistów (m.in. Marię Pawlikowską-Jasnorzewską, Jana Lechonia, Jarosława Iwaszkiewicza, Józefa Wittlina, Kazimierza Wierzyńskiego, Ksawerego Pruszyńskiego), wśród których trzech odegrało największą rolę. To Julian Tuwim, Antoni Słonimski i Tadeusz Boy-Żeleński, którzy byli powszechnie uważani za nadających charakter Wiadomościom Literackim[4]. Czytelnicy cenili nie tylko wysoki poziom merytoryczny tekstów, a też swadę i dowcip[5]. Jednak dla autorów współpraca z tygodnikiem nie była łatwa. Irena Krzywicka wspominała, że „Grydzewski znajdował osobliwą przyjemność w tym, żeby tuż obok artykułu jednego ze swoich głównych współpracowników umieścić artykuł jego zaciekłego wroga, często obelżywy i napastliwy”[6]. Fakt, że redaktor naczelny i wielu współpracowników miało pochodzenie żydowskie, spowodował, że antysemici złośliwie nazywali tygodnik Jadąmośki Literackie. Także prasa żydowska, traktowała Wiadomości jako pismo z pogranicza świata żydowskiego i polskiego, które mogłoby pokazać polskiemu czytelnikowi literaturę jidysz.[7]